Etyolojik mekanizmalarının temelinde iş kazasına bağlı el yaralanmalarında alternatif bir sınıflama: İKEYES sınıflaması

AMAÇ: Bu çalışmanın amacı, etyolojik mekanizmalarına bağlı olarak iş kazalarına bağlı el yaralanmaları için alternatif bir sınıflama sistemi ortaya koymaktır.

GEREÇ VE YÖNTEM: İki el cerrahisi ünitesi cerrahlarınca, Ocak 2005 ile Aralık 2007 yılları arasında ameliyat edilen hastaların geriye dönük olarak analizleri yapıldı. Hasta dosyaları retrospektif incelendi ve yaralanmaya neden olan mekanizmalar incelendi. Benzer yaralanma mekanizmaları aynı gruplarda sınıflandırıldı ve görülme sıklıkları araştırıldı. Yaralanmaların sınıflandırılmasında hasarlanan dokular temel alındı. Hastaneye yatırılan 4120 el cerrahisi hastasından 2188’i (%53,1) iş kazası sonucu yaralanan olgular idi. Bunların 2063’ü erkek (%94,3), 125’i kadındı (%6,7). Ortalama yaş 28,2 (dağılım 15-71 yaş) idi.

BULGULAR: Yaralanmaya neden olan ajanların incelenmesinde 62 ajan belirlendi. Bu ajanların ileri incelemesi ile benzer yaralanmaya neden olan ajanlar “iş kazalarına bağlı el yaralanmalarının etyolojik sınıflandırması”na (İKEYES) göre gruplandırıldı. Bu grupları kesici-delici, kesici-ezici, ezici-delici, ezici-sıkıştırıcı, ezici-yakıcı, batıcı, avulziyon, elektrik çarpması ve kimyasal yaralanmalar ve diğer yanıklar oluşturdu. Etyolojideki en sık iki mekanizmayı 744 (%34,0) olgu sayısı ile ezici-sıkıştırıcı yaralanmalar ile 514 (%23,5) olgu sayısı ile kesici-ezici yaralanmalar oluşturmaktaydı.

SONUÇ: İKEYES sınıflamasının literatürde etyolojik faktörlerin sınıflaması için ortak bir dil oluşturulabilmekte önemli olduğuna inanmaktayız.