DİRSEKTEN KEMİK KULLANIMI
Rekonstrüktif cerrahinin en önemli prensibi; eksik olan dokuyu, vücudun başka bir bölgesinden tamamlarken, alındığı bölgede ihmal edilebilir fonksiyonel ve/veya görsel eksiklik bırakmaktır.
Vücudumuzun bir yerinden, ihtiyaç olan başka bir yerine yapılan nakillere ‘’greft’’adı verilir. Bazı durumlarda nakledilen doku miktarı büyük veya çok özellikli ise, kendisini yaşatan atar- ve toplar damarları ile beraber nakledilir. Nakledilen bu dokulara ise ‘’flep’’ denir.
El cerrahisi pratiğinde kemik grefti oldukça sık kullanılmaktadır. Kemiğin flep olarak damarlarıyla nakledilmesini gerektiren büyük eksiklikler ile daha nadiren karşılaşılır. Çoğu cerrah tarafından kemik grefti olarak en çok tercih edilen kaynak kalça(iliak kemiğin kanadı) kemiğidir. Nispeten daha küçük eksiklikler için ise radius’un elbileğine yakın kısmından veya ulna’nın olekranon dediğimiz dirsek ucu çıkıntısından kemik grefti temin edilebilir.
Dirsekten kemik alınması, koltuk altı anestezisi ile ameliyat olan hastalarda ilave bir anestezi gerektirmez. Dirsek arkasında 0.5-1 cm lik bir kesi yapıldıktan sonra, özel bir alım aleti ve sürekli röntgen çeken bir cihaz yardımıyla rahatça temin edilir.
Travma sırasında oluşan kemik kayıpları, kaynamayan kırıklar ve iyi huylu kemik kitlelerinin çıkarılması sonrasında oluşan eksiklikler el cerrahisinde kemik grefti kullanılmasını en çok gerektiren nedenlerin başında yer almaktadır. Bu durumlarda dirsekten alınan greftin yeteceği küçük eksiklikler ile karşılaşılır. Üst ekstremite problemlerinde kaynak olarak kalça kemiği kullanılacak ise hastanın uyutulması gerekecektir. Oysa ki, el cerrahisi ameliyatlarının önemli bir kısmının koltukaltı anestezisi(aksiller blok)altında yapılabildiği için, dirsekten alınan kemik grefti tercih edilirse gereksiz bir genel anestezi ihtiyacı olmayacaktır. Ayrıca, kalçadan kemik alındıktan sonra birkaç gün de olsa yaşanılan yürüme zorluğu ve ağrı da hissedilmeyecektir. Yara yeri hassasiyeti radiustan greft alınan kişiler ile karşılaştırıldığında daha az ağrılı olup ve iz ise neredeyse hiç dikkat çekmez. Bu nedenle, ameliyat sahası ile radiustan kemik alınabilecek bölge aynı kesi ile yapılabilecek işlemler değilse tercih genellikle dirsekten alınan olekranon kemik grefti olmaktadır.
Kliniğimizde birçok uluslararası tıbbi yayına konu ettiğimiz gibi, dirsekten alınan kemik grefti(olekranon kemik grefti) oldukça sık olarak kullanılmaktadır. Yaygın kemik erimesi olan yaşlı bireyler, daha önce dirsek travması ve/veya ameliyatı geçirmiş hastalar ameliyattan önce dikkatlice değerlendirilerek, uygun olmayan durumlarda başka greft kaynakları değerlendirilir. Olekranon kemik grefti komplikasyonları arasında geçen; kan toplanmasına bağlı şişlikler(hematom) ve greft alınan bölgede hassasiyet oldukça az görülürken, enfeksiyon veya greft alırken oluşabilecek kırıklar çok daha az rastlanabilecek durumlardır.